Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бірінші «Орталық Азия – Қытай» саммитіне қатысты https://t.co/D2vspZg0TX pic.twitter.com/u62Ky593iq

— President Kassym-Jomart Tokayev’s Press Office (@aqorda_press) May 19, 2023

Olaylar
Uluslararası topluluk
Devlet Başkanı Kasım-Jomart Tokayev ilk Orta Asya-Çin Zirvesi’ne katıldı
19 Mayıs 2023
Xi’an, Çin

Kazakistan Cumhurbaşkanı yaptığı konuşmada, ilk Orta Asya-Çin zirvesinin çok önemli bir tarihi olay olduğunu vurguladı. Devlet başkanı, etkinliğin mükemmel organizasyonu ve geleneksel misafirperverliği için Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping’e teşekkür etti.

Bugün Çin’in bir dünya gücü olarak statüsünü güçlendirmeye devam ettiğini ve küresel istikrar ve güvenliğin sağlanmasında kilit bir rol oynadığını, ekonomik ve teknolojik gelişmenin motoru olduğunu kaydetti.

– Dünyanın en büyük yatırımcılarından ve önde gelen ekonomisinden biri olan Çin ile tam ölçekli etkileşim, Kazakistan için sürdürülebilir ilerlemenin uzun vadeli bir faktörüdür. Orta Asya ülkelerinin potansiyelleri ile Çin’in muazzam ekonomik fırsatlarının sinerjisi, çok yönlü ortaklığımız için yeni ve daha yüksek bir yörünge belirleyebilir. Kazakistan bu yüce hedeflere ulaşmak için her türlü çabayı göstermeye hazırdır. Şu anda Kazakistan, ulusal ekonomiyi çeşitlendirmeyi amaçlayan büyük ölçekli çok yönlü reformlar yürütüyor. Kassym-Jomart Tokayev, engellerin kaldırılması ve yabancı yatırımcılar için en uygun koşulların yaratılması için amaçlı çalışmaların sürdürüldüğünü vurguladı.

Bağımsızlık yıllarında 350 milyar dolardan fazla doğrudan yabancı yatırım çekildiğini söyledi. Aynı zamanda Çin’den 23 milyar doları aşan yatırımlar geldi. Cumhurbaşkanı, Kazakistan’ın yatırım alanında daha fazla aktif işbirliği yapmaya hazır olduğunu kaydetti.

– Dün devlet ziyaretim çerçevesinde bir yatırım forumu düzenlendi, 22 milyar dolarlık anlaşmalar imzalandı. Kazak tarafı bu anlaşmaların uygulanması için her türlü çabayı gösterecektir. Ülkemiz coğrafi konumu dikkate alındığında, bölgesel ve kıtalar arası düzeyde önemli bir ulaşım ve lojistik koridordur. Bu bağlamda Kazakistan, dost Çin ile işbirliğini derinleştirme yararına ticari, ekonomik ve lojistik potansiyelini kullanmaya hazırdır. Kazakistan-Çin ticareti 31 milyar dolara ulaştı ve Başkan Xi ve ben bunu 40 milyar dolara çıkarmak konusunda anlaştık” dedi.

Devlet Başkanımız yaptığı konuşmada bölge ülkeleri liderlerinin ortak çaba göstermesini gerektiren öncelikli işbirliği alanlarını sundu. Bunlardan ilki ticaret hacmindeki artıştır.

– Son yıllarda Orta Asya ülkelerinin bölge içi ekonomik ilişkileri niteliksel olarak yeni bir düzeye ulaşmıştır. Yalnızca geçen yıl, Kazakistan’ın bölge ülkeleriyle olan ticareti %19 artarak 8 milyar dolara ulaştı. Öngörülebilir gelecekte bu rakamı 15 milyara çıkarmak için bir hedef belirledik. Çin ile bölgesel ticaret hacmi de hızla artıyor. Geçen yılın sonunda bu rakam 70 milyar dolara ulaştı ve bunun %45’i (31 milyar dolar) Kazakistan’a düşüyor. Bu olumlu gidişatı sürdürmek ve 2030 yılına kadar 100 milyar ticaret cirosu seviyesine ulaşmak için tüm koşulların hazır olduğuna inanıyorum. Burada önemli olan ticaret terminolojisini genişleterek ihracatı arttırmaktır. Örneğin Kazakistan, Çin’e olan ihracatını 135 adet birincil olmayan emtia kalemi için artırabilir. Geçen ay, Pandemi nedeniyle üç yıl aradan sonra Kazak-Çin sınırındaki Khorgos Uluslararası Ticaret Merkezi’nin çalışmalarına yeniden başladık. Çin ile ortak sınırı olmayan başta olmak üzere tüm Orta Asya ülkelerini bu önemli ticaret ve lojistik merkezin potansiyelini ortak kullanmaya davet ediyorum. Kazakistan Cumhurbaşkanı, Çinli yatırım ortaklarıyla birlikte, bu alandaki birikmiş deneyimi dikkate alarak, niteliksel olarak yeni bir temelde sınırda ikinci bir kuru limanın inşasını da içeriyor.

Ona göre, Çin’in dünya lideri olduğu e-ticaret alanında karşılıklı ticaretin büyümesi için ek fırsatlar var.

– Alibaba Group ve JD.COM gibi Çinli internet devleri bu alanda muazzam bir deneyime ve potansiyele sahip. Kazakistan, Orta Asya ülkelerinin rekabetçi konumunu göz önünde bulundurarak, ürünlerin ortak tanıtımı için Çin’in en büyük pazar yerlerini daha yaygın olarak kullanmayı önermektedir. Dün Kazakistan’ın JD.COM platformunda Ulusal Pavyonu açmış olması semboliktir. Genel olarak, karşılıklı ticaretin artması ihtimalini dikkate alan Kazakistan, yeni gümrük antrepoları oluşturmak için aktif olarak çalışmaktadır. Bu bağlamda, lojistik kolaylık için tüm ortaklarımıza mallarını depolarımıza yerleştirmelerini öneriyoruz. Bu, malların Orta Asya ülkelerinden Çin’e ve geri tüketicilere teslim süresini önemli ölçüde azaltacaktır. Kassym-Jomart Tokayev, bu çalışmanın tek bir elektronik ticaret platformu C5 + Çin’in tanıtımıyla senkronize edilebileceğini öne sürdü.

Başkan, ulaşım ve lojistik altyapısının geliştirilmesini bir başka öncelik olarak görüyor. Başkan Xi Jinping’in tam olarak on yıl önce Astana’da belirttiği gibi, Kuşak ve Yol mega projesi konseptini özetledi. Son zamanlarda, bu girişim küresel ölçekte etkinliğini ve uygunluğunu kanıtlamıştır.

– Çin’in en yakın komşusu ve güvenilir ortağı olarak, Kuşak ve Yol’un ortak inşasının uygulanmasına aktif olarak katılmaya devam edeceğiz. Bu yönde önemli bir adım, Kazak-Çin sınırındaki üçüncü demiryolu geçidinin bir an önce açılması olacaktır. Çin-Orta Asya-Avrupa güzergahının kilit bölümlerinden biri Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergâhıdır. Gelinen aşamada bu arter stratejik önem kazanmıştır. Dijital çözümler ve altyapı iyileştirmeleri ile kapasitesini sistematik olarak artırmayı hedefliyoruz. Çin’in ana sevkiyatçı olduğu göz önüne alındığında, belirtilen güzergahta maksimum ve kesintisiz yükleme sağlamak için ortak çabaları yoğunlaştırmanın gerekli olduğunu düşünüyoruz. Çinli ortakları, Hazar Denizi limanlarının kapasitelerinin genişletilmesi, faaliyetlerinin dijitalleştirilmesi ve nakliye gemilerinin ortak üretimi konusunda karşılıklı yarar sağlayan işbirliğine davet ediyoruz. Devlet Başkanı, Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu potansiyelinin kullanılmasının ülkelerimiz için de büyük umutlar yarattığını söyledi.

Ona göre, endüstriyel işbirliğinin derinleştirilmesi, Orta Asya ülkelerinin ekonomik kalkınması için yeni bir referans noktası olmayı hedefliyor. Çin’i bölgesel projelere dahil etmek, kesinlikle onların etkili tanıtımına katkıda bulunacaktır.

– Bölgemizdeki ülkelerin avantajlarını ve ihtiyaçlarını dikkate alarak Orta Asya ile Çin arasında bir endüstriyel işbirliği planı geliştirmeyi teklif ediyorum. Otomotiv endüstrisi gibi bilim yoğun bir alanın gelişimi büyük umutlara sahiptir. Kazakistan ile Çin arasında bu yöndeki işbirliğinin niteliksel olarak yeni bir düzeye ulaştığını büyük bir memnuniyetle belirtmek isterim. Otomobil ve kamyon (JAC) üretimine başlandı, elektrikli araç üretimine yönelik projeler (JAC iEV7s, YUTONG elektrikli otobüsler ve Golden Dragon elektrikli otobüsler) hayata geçirildi. Dün, önde gelen Çin otomobillerinin ülkemizde küçük ölçekli montajının başlatılmasına ilişkin anlaşmalar imzalandı. Kazakistan’da elektrik şarj istasyonları için uygun altyapı çalışmaları devam etmektedir. Büyük lityum, kobalt, nikel ve diğer önemli nadir ve nadir toprak elementleri rezervlerine sahip olan Kazakistan, Bu sektörde büyük ölçekli işbirliğine hazır. Başkan, Çinli şirketleri Kazakistan’da, büyük Çinli markaların üretiminin başarılı örneklerinin zaten olduğu alanlarda otomotiv kümeleri oluşturmaya davet ediyoruz.

Enerji sektöründe, özellikle petrol ve gaz sektöründe işbirliği için büyük rezervler olduğuna inanıyor. Petrolümüzün ihracatının artırılması kapsamında Kazakistan-Çin petrol boru hattının üretim kapasitesinin artırılması planlanmaktadır.

– Gündemde, mevcut Atyrau – Kenkiyak ve Kenkiyak – Kumkol petrol boru hatlarının üretim kapasitesinin artırılması konuları yer alıyor. Petrol ürünleri tüketimindeki artışa bağlı olarak Çimkent petrol rafinerisinin üretim potansiyelinin yılda 6 milyon tondan 12 milyon tona çıkarılması da planlanmaktadır. Kazakistan için bir öncelik alanı da gaz işleme kapasitelerinin ve gaz iletim sisteminin geliştirilmesidir. Bu bağlamda, Beineu-Bozoi-Shymkent doğal gaz boru hattının ikinci hattının inşası ile Kaşagan sahasına yılda 4 milyar metreküp kapasiteli bir gaz işleme tesisi inşa edilmesi Türkiye için büyük önem arz etmektedir. biz. Kassym-Jomart Tokayev, “Bu önemli projeleri bölgesel ölçekte tanıtmak için Çinli dostlarımızdan daha fazla destek bekliyoruz” dedi.

Cumhurbaşkanı ayrıca tarımda işbirliğinin önemine dikkat çekti. Kazakistan, komşu ülkelere tarım ürünlerinin ihracat teslimatlarının hacmini artırmak ve yapısını çeşitlendirmekle ilgileniyor.

– Ülkemiz, yılda 5 milyon tonun üzerinde tahıl ve 1,5 milyon tonun üzerinde un ihraç ederek dünyanın en büyük on buğday ve un üreticisinden biridir. Çiftçilerimiz özellikle tahıl ve yağlı tohumlar, kaliteli ve çevre dostu et ve organik ürün arzını artırmaya hazır. Buna karşılık, istikrarlı bir meyve ve sebze ve gıda ürünleri alımıyla ilgileniyoruz. Genel olarak, devletlerimizin tarım sektöründeki karşılıklı potansiyelini kullanarak, birbirimizin gıda güvenliğini önemli ölçüde güçlendirebiliriz. Ortak çıkarlara dayanarak, Horgos Uluslararası Ticaret Merkezi temelinde bir Ortak Gıda Merkezi kurmayı öneriyorum. Tarımsal sanayi kompleksinde dijital ve yeşil teknolojilerin tanıtılmasına özel dikkat gösterilmelidir.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бірінші «Орталық Азия – Қытай» саммитіне қатысты https://t.co/D2vspZg0TX pic.twitter.com/u62Ky593iq

— President Kassym-Jomart Tokayev’s Press Office (@aqorda_press) May 19, 2023

KIZIL GROUP YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET KIZIL’DAN 24 KASIM ÖĞRETMENLER GÜNÜ MESAJI

Kendisine göre bir diğer öncelikli işbirliği alanı da sınıraşan su kaynaklarının verimli kullanılmasıdır. Orta Asya, tatlı su kıtlığı riski en yüksek olan bölgelerden biridir. BM’ye göre, 2050 yılına kadar içme suyu kıtlığı 5 milyardan fazla insanı etkileyebilir.

– İklim değişikliği süreçleri, bölgemiz için ana su kaynağı olan buzulların alanında bir azalmaya yol açmaktadır. Bütün bunlar Orta Asya’nın gıda, enerji ve çevre güvenliği için acil ortak eylem gerektiren ciddi riskler içeriyor. Hepimiz için mevcut su kaynaklarının kullanımına yönelik koordineli ve akılcı yaklaşımlar büyük önem taşımaktadır. Bu arka plana karşı, su tasarrufu ve sulama için etkili dijital çözümlerin tutarlı bir şekilde uygulanması önemlidir. Çin bu alanda etkileyici adımlar attı. Başkan, Çin ile birlikte su yönetimi sektöründe yeni teknolojilerin tanıtılması için bir program geliştirmeyi teklif ettiğimi söyledi.

Kültür ve eğitim bağlarının ve turizmin gelişmesine de dikkat çekti. Ona göre, yakın kişiler arası temaslar, devletlerarası bağlarımızın gelişmesinde önemli bir faktör olarak hizmet ediyor. Bu hedef, Kazakistan ile Çin arasında 30 günlük bir süre için vize şartlarından karşılıklı muafiyete ilişkin Hükümetlerarası Anlaşmanın imzalanmasıyla karşılanmıştır. Cumhurbaşkanımız, bu önemli anlaşmanın ülkelerimiz arasındaki iş bağlantılarının ve turist akışlarının genişletilmesine katkı sağlayacağına inanıyor.

– Orta Asya, Çinli turistlerin ilgisini çekebilecek zengin bir kültüre, güzel doğaya ve eşsiz manzaralara sahiptir. Grup turları için vizesiz rejime sahip İpek Yolu tur operatörlerinin bir kaydını oluşturmayı ve tek bir turizm kümesi oluşturmayı öneriyorum. Bu, Çin’den gelen turistlerin bir tur sırasında birkaç Orta Asya ülkesini ziyaret etmelerini sağlayacaktır. Ayrıca bölgeler arası işbirliği, özellikle kardeş şehirler kurumunun geliştirilmesi, kültürel ve insani bağların güçlenmesine katkı sağlamaktadır. Dün Shymkent ve Xi’an şehirleri ile Kuzey Kazakistan bölgesi ve Shaanxi eyaleti bölgelerimiz arasında resmi olarak kardeş şehir ilişkileri kurduk. Kazakistan Başkonsolosluğu Xi’an’da açılıyor. Bununla birlikte bilim ve eğitim alanının geliştirilmesi, ülkelerimizin gençleri arasında bağlantılar kurmak. Bu nedenle kalifiye elemanların sistematik olarak yetiştirilmesine ve beşeri sermayenin geliştirilmesine ayrı bir önem veriyoruz. Kassym-Jomart Tokayev, bu aşamada Kazakistan’ın ülkede dünyanın önde gelen teknik üniversitelerinin şubelerini açmak için aktif olarak çalıştığını söyledi.

Bununla birlikte bölgesel güvenlik ve istikrarın önemi vurgulandı. Kazakistan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin bölgesel istikrar ve güvenliğin sağlanmasına yaptığı katkıyı takdirle karşılamaktadır. Başkan, tüm devletlerin toprak bütünlüğü ve egemenliğini temsil eden Pekin’in değişmeyen ve sağlam duruşunun yanı sıra iç işlerine karışmama ilkelerine kesin bağlılığının özel saygı ve desteği hak ettiğine inanıyor.

– Buna karşılık Kazakistan, Çin’in Orta Asya’ya yönelik barışçıl dış politikasını desteklemektedir. Pekin’in sürdürülebilir büyüme ve küresel güvenliği sağlamaya yönelik girişimlerini desteklemeye devam etmeye hazırız. Orta Asya’nın bir yaratım alanı olmasını her zaman savunuyor, bölgenin jeopolitik bir çatışma alanına dönüşmesini kabul etmiyoruz. Uluslararası siyasetteki mevcut durum, küresel siyasetin çatışan kutupları arasında köprüler kurmak için büyük çabalar gerektirmektedir. Başkan Xi’nin “Küresel Güvenlik Girişimi”, dünyanın sürdürülebilir kalkınmasının sağlanmasında önemli bir rol oynamakta ve zamanımızın benzeri görülmemiş zorluklarına karşı kararlı bir yanıt olarak hizmet etmektedir. Bununla birlikte Kazakistan, Çin’in Ukrayna krizini çözme konusundaki yapıcı tutumunu takdirle karşılamaktadır. Afganistan’a gelince,

Kassym-Jomart Tokayev, ifade ettiği tüm girişimlerin, Kazakistan’ın bölge ülkeleri arasındaki “her türlü hava koşuluna uygun” ilişkileri ve çok yönlü işbirliğini güçlendirme arzusunu doğruladığını söyledi. Bu nedenle, karşılıklı yarar sağlayan ortaklığın stratejik rotasını istikrarlı bir şekilde takip etmek önemlidir. Cumhurbaşkanı konuşmasının sonunda ikinci Orta Asya-Çin zirvesine ülkemizde ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu ifade etti.

Zirvede Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping, Kırgızistan Devlet Başkanı Sadyr Japarov, Tacikistan Devlet Başkanı Emomali Rahmon, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Özbekistan Devlet Başkanı Shavkat Mirziyoyev de konuşma yaptı.

Orta Asya-Çin zirvesinin sonuçlarının ardından devlet başkanları Xi’an Deklarasyonu’nu imzaladılar ve Girişimler Listesi’ni kabul ettiler. Bir sonraki zirve 2025 yılında Kazakistan’da yapılacak.

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бірінші «Орталық Азия – Қытай» саммитіне қатысты https://t.co/D2vspZg0TX pic.twitter.com/u62Ky593iq

— President Kassym-Jomart Tokayev’s Press Office (@aqorda_press) May 19, 2023

Resmi etkinliğin tamamlanmasının ardından Orta Asya ve Çin ülkelerinin liderleri Uluslararası Konferans Merkezi önünde ortaklaşa ağaç dikti.

geri gelmek geri gelmek

kaynak:https://akorda.kz/ru/glava-gosudarstva-kasym-zhomart-tokaev-prinyal-uchastie-v-pervom-sammite-centralnaya-aziya-kitay-1942612

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев бірінші «Орталық Азия – Қытай» саммитіне қатысты https://t.co/D2vspZg0TX pic.twitter.com/u62Ky593iq

— President Kassym-Jomart Tokayev’s Press Office (@aqorda_press) May 19, 2023